Πως τα σημερινά παιχνίδια μπορεί να καταστρέφουν την κόρη σου

Η μακρά ιστορία των ξεχωριστών παιχνιδιών για αγόρια και κορίτσια δείχνει ότι το μάρκετινγκ βάση φύλου έχει μία ουσιαστική επίπτωση στα παιδιά

της Natasha Daly

Το άρθρο εμφανίζεται στο τεύχος Ιανουαρίου 2017 του National Geographic magazine.

Για τους ενήλικες, το παιχνίδι είναι ένα διάλειμμα από τη ζωή. Για τα παιδιά, ειδικά στα πρώτα στάδια της παιδικής ανάπτυξης, το παιχνίδι (play) είναι ζωή, και τα παιχνίδια (toys) είναι εργαλεία της πρώιμης μάθησης. (σ.τ.μ.: στα ελληνικά οι αγγλικές λέξεις play και toy αποδίδονται ως παιχνίδι/παιχνίδια)

Αυτό περιλαμβάνει και τα μαθήματα για το φύλο. Η αμερικανική κοινωνία έχει κάνει σημαντικά βήματα προς την ισότητα των φύλων κατά τη διάρκεια του τελευταίου αιώνα, αλλά τα παιχνίδια (toys) των παιδιών δείχνουν να κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση, περισσότερο ενισχύοντας παραδοσιακούς ρόλους παρά διευρύνοντας τους. Οι συνέπειες είναι σοβαρές: ο τρόπος που τα κορίτσια παίζουν ίσως επηρεάζει τον τρόπο που αναπτύσσεται ο εγκέφαλος τους.

Υπάρχει μια μακρά ιστορία του μάρκετινγκ των παιχνιδιών με βάση το φύλο. Η κοινωνιολόγος Elizabeth Sweet στο California State University στο Σακραμέντο ανέλυσε πάνω από 7.300 παιχνίδια στους καταλόγους του Sears (σ.τ.μ.:γνωστό πολυκατάστημα στις ΗΠΑ) τον 20ό αιώνα. Ανακάλυψε πως οι διαφημίσεις παιχνιδιών με βάση το φύλο από το 1920 μέχρι το 1950 προωθούσαν παραδοσιακούς ρόλους: η “μικρή νοικοκυρά”, ο “μικρός μηχανικός”. Το 1925, περίπου τα μισά από τα παιχνίδια στον κατάλογο του Sears πωλούνταν αποκλειστικά σε αγόρια ή κορίτσια. Πολλές διαφημίσεις απευθύνονταν στα αγόρια ως “μικροί επιχειρηματίες”, με ένα διαφημιστικό κήρυγμα που απευθυνόταν στους γονείς. Στα 1945 με τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο να τελειώνει και πολλές γυναίκες να αφήνουν τα εργοστάσια για τη ζωή στο σπίτι, η Sweet λέει ότι τα παιχνίδια “ήταν κατά συντριπτική πλειοψηφία στοχευμένα στα κορίτσια με έναν πολύ ρητό τρόπο: Το κοριτσάκι σας θα λατρέψει αυτό το σετ πιάτων”.

Τα παιχνίδια των παιδιών: Περισσότερο έμφυλα από ποτέ

της Δήμητρας Κογκίδου*

Μήπως τα «κοριτσίστικα» παιχνίδια βλάπτουν σοβαρά τα κορίτσια;

Η ανάγκη διαφοροποίησης του ανδρισμού από τη θηλυκότητα αντικατοπτρίζεται σε μια ποικιλία προϊόντων για παιδιά. Η αγορά κατακλύζεται με προϊόντα για παιδιά που έχουν έμφυλα χαρακτηριστικά, μεταξύ αυτών και τα παιχνίδια. Μια βόλτα στα  παιχνιδάδικα ή  σε πολυκαταστήματα ή μια περιδιάβαση στο διαδίκτυο αρκεί για να διαπιστώσουμε ότι πολύ συχνά τα παιχνίδια παρουσιάζονται ως κατάλληλα για αγόρια ή για κορίτσια, πωλούνται σε διαφορετικά τμήματα ή διαδρόμους, έχουν διαφορετικό περιτύλιγμα και χρώμα,  διαφορετικές απεικονίσεις και λεζάντες. Αυτό δημιουργεί την εντύπωση ότι μερικά παιχνίδια είναι κυρίως για αγόρια, μερικά κυρίως για κορίτσια και μερικά τελείως απαγορευμένα για κάποιο φύλο.

Τα παιδιά μαθαίνουν με πολλούς τρόπους ποια παιχνίδια είναι κατάλληλα για το φύλο τους. Ένας από αυτούς είναι η συσκευασία του παιχνιδιού, η τοποθέτησή του στα σημεία πώλησης  και  η διαφήμιση. Έτσι, δίνεται  το μήνυμα στα παιδιά ότι όλες οι δυνατότητες για παιχνίδι δεν είναι ανοικτές και διαθέσιμες, με αποτέλεσμα να μη δίνεται η δυνατότητα  να αποκτήσουν ένα μεγαλύτερο εύρος εμπειριών και δεξιοτήτων -χωρίς άγχος για το αν αυτό είναι συμβατό με το φύλο τους. Δυστυχώς πάρα πολύ συχνά το φαινόμενο της διχοτόμησης των παιχνιδιών περνάει απαρατήρητο γιατί συμβαίνει πολύ συχνά και το θεωρούμε αυτονόητο μέσα σε ένα κόσμο βαθιά διχοτομημένο ως προς το φύλο.

Τι επιπτώσεις έχει στην ανάπτυξη των  παιδιών σήμερα αυτή η έμφυλη διχοτόμηση των παιχνιδιών;
Τι μαθαίνουν για τον κόσμο γύρω τους;