Εκπαιδευτικοί που σταμάτησαν να βάζουν εργασίες για το σπίτι

Με το παρακάτω κείμενο του Alfie Kohn ολοκληρώνουμε – τουλάχιστον προς το παρόν – μία σειρά από κείμενα με θέμα τις εργασίες στο σπίτι. Μέσα από τα συγκεκριμένα κείμενα προσπαθήσαμε να αναδείξουμε την αρνητική στάση απέναντι στη μάθηση που αποκτούν οι μαθητές με πολλές εργασίες στο σπίτι, τα μηδαμινά ακαδημαϊκά αποτελέσματα που έχει αυτή η εντατικοποίηση της εργασίας των παιδιών (εδώ). Παράλληλα, εκφράζονται οι φωνές και οι προβληματισμοί των ίδιων των εκπαιδευτικών (εδώ), οι οποίοι, ενώ θεωρητικά μπορεί να αναγνωρίζουν τη μη ανάγκη εργασιών στο σπίτι, πρακτικά όμως, είναι δύσκολο να πάρουν μία απόφαση κατάργησης ή ελάττωσης τους για πολλούς και διαφορετικούς λόγους.
(Οι μαρτυρίες είναι αυθεντικές μαρτυρίες αμερικάνων εκπαιδευτικών. Θεωρούμε ότι οι ανησυχίες και οι σκέψεις τους απηχούν αυτές των ελλήνων καθώς, παρά τις πολλές μικρές διαφορές ανάμεσα στα δύο εκπαιδευτικά συστήματα, είναι στη βάση και τα δύο οργανωμένα με τον ίδιο τρόπο.)

Ασχοληθήκαμε με το συγκεκριμένο ζήτημα διότι η εμπειρία μας από το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα μάς διδάσκει πως ο φόρτος δουλειάς των παιδιών είναι πολλές φορές υπερβολικός. Ακόμα και παιδιά Α’ δημοτικού κάνουν μάθημα ως τις 14:00, ενώ οι πολλές φωτοτυπίες έχουν αναχθεί σε κριτήριο του καλού εκπαιδευτικού. Συχνά και οι γονείς παγιδεύονται στον ανταγωνιστικό χαρακτήρα του ελληνικού σχολείου ζητώντας περισσότερες ασκήσεις.

Αυτή η παιδαγωγική πρακτική έχει καλλιεργηθεί συστηματικά όλα τα προηγούμενα χρόνια από ένα σχολείο που αυξάνει συνεχώς την ύλη και εντείνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των παιδιών και των σχολείων. Έτσι, μπροστά στο ισχύον Αναλυτικό Πρόγραμμα με την πληθώρα των διδακτικών στόχων η οδηγία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για λίγες φωτοτυπίες μοιάζει τουλάχιστον αντιφατική.

Πάντα υπάρχουν περιθώρια για εμάς τους εκπαιδευτικούς να μειώσουμε τις εργασίες στο σπίτι με στόχο να καλλιεργήσουμε μία θετικότερη στάση των μαθητών απέναντι στη μάθηση. Και πρέπει συνεχώς να ψηλαφούμε και να διευρύνουμε αυτά τα περιθώρια. Ταυτόχρονα, πρέπει γονείς και εκπαιδευτικοί να απαιτήσουμε τη δραστική μείωση της ύλης, ώστε να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στη διερευνητική μάθηση και να οικοδομήσουμε ένα δημοκρατικό σχολείο, όπου κάθε παιδί θα μπορεί να αναπτύξει τις δυνατότητές του μέσα από δραστηριότητες που έχουν νόημα.  

Εκπαιδευτικός: Γιατί σταμάτησα να δίνω εργασίες για το σπίτι στην τρίτη τάξη

Εργασίες για το σπίτι. Το αιώνιο σημείο διαμάχης. Πυροδοτεί άγχος στα παιδιά που πρέπει να το κάνουν, στους γονιούς που πρέπει να βεβαιωθούν ότι το κάνουν (ή σε κάποια νοικοκυριά, το κάνουν για τα παιδιά), και στους δασκάλους οι οποίοι έχουν να το δώσουν και να το βαθμολογήσουν. Στο μεταξύ, ερευνητές στο θέμα λένε ότι υπάρχει όριο στο τι μπορούν να καταφέρουν οι εργασίες για το σπίτι, και όσο αφορά το δημοτικό σχολείο, οι μόνες εργασίες που βοηθούν τους μαθητές να έχουν ακαδημαϊκή πρόοδο είναι το διάβασμα (ανάγνωση). Ακολουθεί ένα άρθρο μιας εκπαιδευτικού τρίτης τάξης δημοτικού η οποία σταμάτησε να βάζει ασκήσεις στο σπίτι – όπως επίσης και ημερολόγια ανάγνωσης που συχνά ζητείται από τα παιδιά να συμπληρώνουν σπίτι.

Βιβλιοπαρουσίαση: Το μανιφέστο της χαρούμενης παιδικής ηλικίας

Συζητώντας για τις ιδέες και τις παραδοχές με τις οποίες μεγαλώνουν τα παιδιά μας

Στο παρακάτω κείμενο παρουσιάζουμε το ενδιαφέρον βιβλίο του Honore Carl το μανιφέστο της χαρούμενης παιδικής ηλικίας. Η παρουσίαση δεν γίνεται με την πρόθεση να δώσουμε πρακτικές οδηγίες για το πώς θα μεγαλώσουμε σωστά το παιδί μας (πώς θα τρώει τα φαγητά που δεν του αρέσουν, πώς δε θα μαλώνει με τον αδερφό του, πώς θα κάνει τα μαθήματα χωρίς φασαρία και γενικά πώς θα αποκτήσει καλές συνήθειες). Άλλωστε αυτή δεν είναι η πρόθεση ούτε του συγγραφέα. Επίσης, θέλουμε να αποφύγουμε άλλη μια εξιδανίκευση του παρελθόντος, τότε που εμείς ήμασταν παιδιά. Πόσο πιο αγνά, καθαρά και ασφαλή ήταν τότε τα πράγματα,.

Το βιβλίο του Honore Carl παρόλο που παρουσιάζει φαινόμενα που περιγράφουν μεσοαστικές οικογένειες σε αναπτυγμένες δυτικές οικογένειες, δεν είναι σκηνές από το μέλλον της χώρας μας αλλά είναι μια πραγματικότητα που ήδη εξελίσσεται μπροστά μας. Ο συγγραφέας εξετάζει κριτικά και με πλούσια και ζωντανά παραδείγματα τις σταθερές-αντιλήψεις με τις οποίες μεγαλώνουμε τα παιδιά: προβολή μεγάλων προσδοκιών για τα παιδιά θεωρώντας την παιδική ηλικία ως προετοιμασία για μια επιτυχημένη ενήλικη ζωή, διάθεση άφθονων τεχνολογικών μέσων, περιορισμός έως εξαφάνιση του «όχι» προς τα παιδιά, η έννοια του παιχνιδιού ως χάσιμο χρόνου.

Ασκήσεις στο σπίτι: Η παγίδα των γονιών

του Alfie Kohn

Όταν οι γονείς δεν επικρίνονται για ανεπαρκή εμπλοκή στην εκπαίδευση των παιδιών τους – που συχνά σημαίνει πως αποτυγχάνουν να υποστηρίξουν την ατζέντα του σχολείου στο σπίτι– επικρίνονται πως εμπλέκονται υπερβολικά. Πιο συγκεκριμένα, μία μερίδα γονιών κατηγορείται πως παρέχουν στα παιδιά τους υπερβολική βοήθεια στο διάβασμα.

Οι πιο ηχηροί κατήγοροι φαίνεται πως κινούνται όχι από κάποια εμπειρικά ευρήματα πως μία τέτοια βοήθεια είναι στην πραγματικότητα αντιπαραγωγική, αλλά από μία συντηρητική αφήγηση, η οποία συγκροτείται από γκρίνια για το πώς τα παιδιά αποκτούν σήμερα τα πάντα υπερβολικά εύκολα (Α’, επαίνους, έπαθλα), ότι μία επιδημία από γονείς-ελικόπτερα* τα προστατεύει από την «χρήσιμη» αποτυχία, ότι οφείλουμε να προωθούμε την αυτάρκεια και την αυτοπειθαρχία αντί της αυτοεκτίμησης.

Απάντησα σε αυτή τη θέση διεξοδικά σε ένα πρόσφατο βιβλίο αμφισβητώντας τους εσφαλμένους περιγραφικούς της ισχυρισμούς και ανέλυσα την ιδεολογία που τους τονίζει. Νομίζω πως το «κάντε πίσω και αφήστε τα να τα βγάλουν πέρα μόνα τους» είναι μία φτωχή συμβουλή. Αυτό που χρειάζεται δεν είναι λιγότερη, αλλά καλύτερη ανατροφή.

Η αλήθεια για τις εργασίες στο σπίτι

Άχρηστες ασκήσεις επιμένουν να δίνονται λόγω ευρύτατα διαδεδομένων λανθασμένων ιδεών για τη μάθηση

από τον Alfie Kohn

Σε συνέχεια του προβληματισμού για την ανάθεση εργασιών στο σπίτι μεταφράζουμε το κείμενο του Αμερικανού παιδαγωγού Alfie Kohn που αμφισβητεί την αναγκαιότητα τους. O Κohn επιχειρηματολογεί υποστηρίζοντας ότι οι εργασίες στο σπίτι σχετίζονται με τις συμπεριφορικές -ξεπερασμένες σε μεγάλο βαθμό σήμερα- θεωρίες μάθησης. Αναφέρει επίσης, πολλές έρευνες που δείχνουν ότι δεν υπάρχει κάποια συσχέτιση ανάμεσα στις εργασίες στο σπίτι και τις ακαδημαϊκές επιδόσεις των μαθητών. Αντίθετα, αναφέρονται πολλές αρνητικές επιπτώσεις στον ψυχισμό και στην προσωπικότητα των μαθητών από την ανάθεση μηχανιστικών εργασιών.

——————————————————————————————————–

Υπάρχει κάτι τρομερά εκπληκτικό στις εκπαιδευτικές πολιτικές που είναι καταφανώς σε αντίθεση με τα διαθέσιμα δεδομένα. Συνεχίζονται να χτίζονται τεράστια σχολεία παρόλο που γνωρίζουμε πως υπάρχει η τάση οι μαθητές να προσαρμόζονται καλύτερα σε μικρότερα μέρη, που αφοσιώνονται στην δημιουργία δημοκρατικών, προστατευτικών κοινοτήτων. Πολλά παιδιά που απέτυχαν με βάση το ακαδημαϊκό status quo αναγκάζονται να επαναλάβουν μία τάξη, παρόλο που οι έρευνες δείχνουν πως αυτό είναι μάλλον η χειρότερη προοπτική για αυτά. Συνεχίζουμε να αναθέτουμε εργασίες για το σπίτι -σε ακόμα μεγαλύτερες ποσότητες- παρά το ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις πως είναι αναγκαίες, ή έστω βοηθητικές, στις περισσότερες περιπτώσεις.

Οι διαστάσεις της τελευταίας αντίφασης δε μου ήταν σαφείς  μέχρι που ξεκίνησα να το σκαλίζω μέσα από μία έρευνα για ένα νέο βιβλίο. Για αρχή, ανακάλυψα πως δεκαετίες ερευνών απέτυχαν να παρέχουν οποιαδήποτε απόδειξη πως οι εργασίες στο σπίτι είναι ωφέλιμες για τους μαθητές στο δημοτικό σχολείο. Ακόμα και αν θεωρήσουμε τα αποτελέσματα των τυποποιημένων διαγωνισμάτων ως ένα χρήσιμο μέτρο, οι εργασίες στο σπίτι (μερικές αντί καθόλου ή πολλές αντί λίγες) ούτε καν συσχετίζονται με υψηλές επιδόσεις σε αυτές τις ηλικίες. Το μόνο αποτέλεσμα που πράγματι εμφανίζεται είναι περισσότερη αρνητική στάση από την μεριά των μαθητών που παίρνουν περισσότερες εργασίες.

Οι γονείς αναρωτιούνται: Γιατί τόσες εργασίες για το σπίτι;

της Katrina Schwartz

Καθώς το κίνημα εναντίον των πολλών ασκήσεων για το σπίτι συνεχίζει να μεγαλώνει, μερικοί γονείς τραβούν μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο σπίτι και το σχολείο. Τα σχολεία, από την άλλη, ξεκινούν να αναθεωρούν το ρόλο των ασκήσεων για το σπίτι και το πως ανατίθενται.

Αν οι ασκήσεις για το σπίτι είναι απλά για απασχόληση -απόδειξη ότι τα παιδιά “μαθαίνουν”, τότε αυτός ο χρόνος είναι χαμένος κατά κάποιον τρόπο. Οι γονείς είναι ευαίσθητοι στις πιέσεις πάνω στα παιδιά τους και θέλουν να έχουν ελεύθερο χρόνο όταν επιστρέφουν σπίτι μετά από εφτά ώρες στο σχολείο. Αν οι ασκήσεις για το σπίτι δεν είναι ενδιαφέρουσες γιατί να τις κάνουν;

“Απλά πιστεύω ότι τα σχολεία πρέπει να να στοχαστούν περισσότερο σχετικά με την πολιτική για τις ασκήσεις για το σπίτι και τη δουλειά με τους δασκάλους και να είναι σίγουρα ότι ό,τι ασκήσεις δίνουν είναι πλούσιες, άξιες εμπειρίες για τα παιδιά και θα διορθωθούν στην πραγματικότητα” είπε η Jolene Ivey, μητέρα πέντε αγοριών σε μία συζήτηση στο NPR’s Tell Me More.